نقدی بر عملکرد واحد ارتباطات سازمان‌های دولتی و غیردولتی در هرمزگان؛ کـاخ پوشالیِ روابط عمومی‌ها

 از تسهیل‌گری تا مخل ارتباطی

این استاد دانشگاه در حوزه روابط عمومی و روزنامه نگاری در هرمزگان با بیان اینکه وظیفه روابط عمومی به صورت ذاتی در ارتباط با عموم مردم است؛ گفت: در واقع روابط عمومی پل ارتباطی میان سازمان‌ها و عموم جامعه است اما چون عموم جامعه نمی‌تواند با سازمان‌ها، موسسات، نهادها و ادارات تماس داشته باشند یک نهاد واسطی به عنوان روابط عمومی ایجاد شد و از آن طرف هم یک نهاد واسط دیگری به نام رسانه. به صورت عام تعریف روابط عمومی تسهیل ارتباط میان نهادها و مردم است. 
وی ضمن اشاره به اینکه هرگاه روابط عمومی‌ها بخواهند در این روند و رویه اخلال ایجاد کنند در حقیقت دارند پارازیتی برای ارتباط ایجاد می‌کنند؛ یعنی خودشان به جای تسهیلگری مخل ارتباطی هستند، افزود:  این اخلال ارتباطی باعث از بین رفتن سرمایه اجتماعی بین مردم و آن نهاد یا سازمان مربوطه می‌شود. جایگزین این اتفاق می‌تواند انبوهی از شایعات، اخبار دروغین و در واقع شبه‌ خبرهای مضر را ایجاد کند. بعضی از روابط عمومی‌ها که ضعیف هستند و فهمی از ارتباطات در جامعه امروزی ندارند، تلاش می‌کنند که این ارتباط را کانالیزه کنند و این روند را در اختیار خودشان قرار دهند.
این جامعه‌شناس ارتباطات اضافه کرد: در حالی که این اتفاق نه تنها کمکی به برندینگ یک سازمان نمی‌کند بلکه آن را در موقعیتی قرار می‌دهد که مجموعه‌ای از شایعه‌ها و اخبار غیرواقعی در مورد سازمان مربوطه منتشر شود که ممکن است اصلاح آن هزینه چند برابری در پی داشته باشد. گاهی این ارتباط اصلا قابل ترمیم نخواهد بود چراکه روند دچار اشکال، ایراد و اخلال جدی شده است.

روابط عمومی یا روابط خصوصی

سید رضا هاشمی زاده با بیان اینکه روابط عمومی‌ای که خودش را پاسخگوی افکار، آرا و نظرات مردمی نمی‌داند در حقیقت به روابط خصوصی تبدیل شده، اظهار کرد: روابط عمومی خصوصی یک مدیر که احساس ضعف و ناکارآمدی دارد، واقعاً ناکارآمد و ضعیف است و می‌خواهد از نگاه تیزبین اجتماع به دور باشد و خودش را در یک حصاری محفوظ کند. این فرار به پشت دیوار بلند عدم ارتباط نه تنها مصونیت نمی‌آورد بلکه سبب می‌شود که سرمایه اجتماعی سازمان‌ها از بین برود و زمانی که نیاز شود مردم به یک سازمان اعتماد کنند از آن دوری کرده و آن را باور نکنند. به عنوان مثال ممکن است موقعیتی پیش بیاید که سازمانی برای یک اتفاق اجتماعی درخواستی از مردم دارد اگر قبل از آن روابطش را با عموم جامعه، افکار عمومی و اجتماعی مردم بهبود نداده و اصلاح نکرده باشد نتیجه‌ای نمی‌تواند بگیرد؛ هرچند که درست بگوید و اطلاعات صحیح را ارائه دهد.
این استاد دانشگاه عنوان کرد: اینکه چرا روابط عمومی‌ها از پاسخگویی به رسانه دوری می‌گزینند بر می‌گردد به اینکه روابط عمومی‌ها خودشان را در موقعیت ضعیف، نا کارآمد و غیر حرفه‌ای می‌بینند یا چنین نگاهی در سازمان نسبت به آن‌ها وجود دارد. همچنین ممکن است مدیران و کسانی که بالا دست روابط عمومی‌ها هستند چنین رفتاری را بپسندند. این، با ماموریت و هدف ذاتی تشکیل نهادی به عنوان روابط عمومی در سازمان‌ها و ساختار ادارات، موسسات و نهادها در تضاد است.

ناآگاهی، ریشه محدود کردن رسانه 

وی با تاکید بر اینکه ایجاد فیلترینگ از سوی روابط عمومی‌ها به دلیل ناکارآمدی‌ها و ضعف‌هایی است که آن‌ها در ساختار خودشان دارند، گفت: روابط عمومی موثر و موفق نه تنها فیلترینگ را از میان برمی‌دارد بلکه خودش تسهیلگر و روان کننده ارتباطات بین رسانه به عنوان نماینده افکار عمومی و سازمان خواهد بود. هر زمان که این میان اخلال یا قطع ارتباط ایجاد شود باید بدانند که جایگزین آن نارضایتی، ناخشنودی و خشم افکار عمومی نسبت به عدم پاسخگویی سازمان به مطالباتشان است. مردم نمی‌توانند خودشان بیایند در خیابان یا در سازمان‌ها مطالبه‌شان را بیان کنند، آن را به رسانه منتقل می‌کنند و وظیفه ذاتی رسانه است که این را در عرصه عمومی پیگیری کند و پاسخ بخواهد.
این جامعه‌شناس ارتباطات افزود: اینکه برخی از روابط عمومی‌ها مباهات می‌کنند یا فخر می‌فروشند به اینکه ما دسترسی خبرنگاران، رسانه‌ها، عناصر و اهالی ارتباطات را از میان بردیم یا دچار اختلال کردیم یا به شکلی آن را فیلتر کردیم و مانع شدیم؛ این فخر فروشی ناشی از ناآگاهی آن‌ها و عدم درک جایگاه روابط عمومی است. نه تنها فیلترینگ نمی‌تواند کمکی کند بلکه می‌تواند زیان بخش هم باشد. 
هاشمی‌زاده اظهار کرد: مردمی که به دنبال اطلاعات هستند آن را پیدا می‌کنند یا از اطلاعات دیگری استفاده می‌کنند. به ویژه اینکه در جامعه امروز کانال‌ها و مجاری ارتباطی محدود به روابط عمومی‌ها نیست. امروزه دنیای ارتباطات ، عصر مجازی است که حتی پنهان‌ترین وامنیتی‌ترین اطلاعات کمتر از چند ثانیه در دسترس همه قرار می‌گیرد لذا این روند یا این فرایندی که برخی در پیش گرفتند به دلیل ناکارآمدی‌های مستمری است که خودشان دارند یا جایگاه ضعیفی است که در یک سازمان دارند و تلاش می‌کنند این چنین خودشان را مهم نشان دهند و باعث و بانی شبه اطلاعات و زیان‌های بسیاری مانند بی‌اعتمادی و نارضایتی مردم از یک سازمان، نهاد، یک موسسه دولتی یا غیر دولتی خواهند شد و ضربه کاری را به همان نهاد یا سازمان می‌زنند لذا این فرآیند یا این فیلترینگ نه تنها سودمند نیست بلکه بسیار زیان‌بخش و آزاردهنده است.